Сыбайлас жемқорлықпен күрес – елдің тұрақты дамуы мен әділетті қоғам құрудың басты тетіктерінің бірі. Бұл бағыттағы нақты қадамдардың бірі – заңсыз жолмен алынған активтерді мемлекетке қайтару. Жуырда Қазақстанда тағы бір ірі көлемдегі актив тәркілеу ісі жүзеге асты. Іздеуде жүрген күдіктіден 2,3 миллиард теңге көлеміндегі мүлік пен қаржы мемлекетке өтті. Бұл туралы ZhaiyqMedia ақпарат агенттігі хабарлайды.

Іздеудегі күдіктінің заңсыз активтері анықталды

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің ресми ақпаратына сәйкес, күдікті 2022 жылдан бері құқық қорғау органдарынан жасырынып жүрген. Алайда тергеу нәтижесінде оның заңсыз жолмен тапқан және өзінің, сондай-ақ жұбайының атына рәсімделген бірқатар құнды мүліктері мен қаржылық активтері анықталған.

Күдікті шамамен 1,5 миллиард теңгені жылжымалы және жылжымайтын мүлік сатып алуға жұмсаған. Бұл активтер қатарында:

• Люкс санатындағы автокөліктер;

• Алматы қаласы мен облысындағы элиталы пәтерлер мен тұрғын үйлер;

• Жер телімдері мен құрылыс нысандары бар.

Сонымен қатар, күдікті мен оның жұбайының банктік шоттарынан 1,7 миллион АҚШ доллары (872 млн теңге) және 47 миллион теңге көлеміндегі қаражат табылған. Бұл сомалар олардың ресми табыстарымен сәйкес келмейтіні дәлелденген.

Сот шешімімен активтер тәркіленді

2025 жылғы 16 маусымда сот шешімімен барлық заңсыз алынған активтер мемлекет пайдасына тәркіленді. Бұл шара ҚР Қылмыстық-процестік кодексіне сәйкес, сотқа дейінгі тәркілеу механизмі арқылы жүзеге асырылды. Мұндай тәсіл — Қазақстанда активтерді қайтарудың жаңа әрі тиімді құралдарының бірі болып саналады.

Ақшаның қайда жұмсалатыны белгілі

Бұған дейін агенттік тәркіленген активтердің ел игілігіне қалай жұмсалып жатқанын хабарлаған болатын. Тәркіленген қаражаттар бюджетке құйылып, әлеуметтік салаларды дамытуға, оның ішінде денсаулық сақтау, білім беру, тұрғын үй құрылысы сияқты маңызды бағыттарға бағытталады. Бұл мемлекеттік басқарудың ашықтығын және қоғам алдындағы есептілікті көрсететін маңызды қадам.

Сарапшылар пікірі

Саясаттанушы  бұл оқиғаны Қазақстанда «заң үстемдігі» принципінің күшеюімен байланыстырады:

«Соңғы жылдары активтерді қайтару бойынша қабылданған заңнамалық өзгерістер мен халықаралық ынтымақтастық нәтижесінде нақты істер атқарылуда. Бұл — елде жемқорлықтың жазасыз қалмайтынын көрсететін маңызды сигнал», – дейді ол.

Жемқорлықпен күрес тек кінәліні жазалау ғана емес, мемлекетке келтірілген материалдық залалды қайтару арқылы әділеттілікті қалпына келтіруді де көздейді. Күдіктіден тәркіленген 2,3 миллиард теңге – осы бағыттағы маңызды жеңістің бір көрінісі. Мұндай шаралар Қазақстанның әділ, ашық әрі таза қоғам құру жолындағы табанды қадамдарының жалғасы болмақ.