Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев пен Өзбекстан Президенті Шавкат Мирзиёев Жоғары мемлекетаралық кеңестің екінші отырысына қатысып, екі ел қарым-қатынасының негізгі бағыттарын талқылады. Кездесу аймақ үшін күрделі геосаяси жағдайда өтті. Сондықтан саммиттің мазмұны тек хаттамалық шарамен шектелмей, Орталық Азиядағы тұрақтылық пен экономикалық ынтымақтастықтың келешегіне қатысты маңызды шешімдермен толықты.
Кеңестің күн тәртібінде сауда-экономика, көлік-транзит, су-энергетика және мәдени-гуманитарлық байланыстар қаралды. Бұл салалар соңғы жылдары екіжақты қатынастардың негізгі өзегіне айналды. Әсіресе көлік дәліздерін әртараптандыру, логистикалық бағыттарды оңтайландыру және су ресурстарын ортақ басқару мәселелері екі жаққа да стратегиялық маңызға ие. Аймақтың климаты өзгеріп, су тапшылығы сезіле бастаған кезеңде су-энергетика саласындағы үйлесімді саясат – бүкіл Орталық Азияның қауіпсіздігіне тікелей әсер ететін фактор.
Мемлекет басшысы Шавкат Мирзиёевтің қонақжайлығына алғыс білдіріп, Өзбекстанда соңғы жылдары жүріп жатқан реформаларды жоғары бағалады. Өзбекстанның ішкі жаңғыруы аймақтағы экономикалық тепе-теңдікті өзгертті. Тығыз экономикалық байланыс орнатқысы келетін мемлекеттер үшін бұл – жаңа мүмкіндіктер алаңы. Тоқаевтың «туыстас, сенімді серіктес» деген тұжырымы – кездейсоқ айтылған сөз емес, Қазақстанның сыртқы саясатындағы тұрақты бағыттың көрінісі.
Тараптар тарихи-мәдени жақындығы бар халықтардың арасындағы достықты нығайтудың маңызын атап өтті. Соңғы жылдары мәдени-гуманитарлық жобалардың жандана бастауы – екі елдің ақпараттық, академиялық және жастар байланысын кеңейтуге деген қызығушылығын көрсетеді. Бұл – саясаттан гөрі қоғамдар арасындағы ұзақмерзімді тұрақтылықты қамтамасыз ететін жұмсақ күштің бір түрі.
Қасым-Жомарт Тоқаев халықаралық ахуалдың құбылмалы кезеңінде көпвекторлы және көпсалалы ықпалдастық қарқынын бәсеңдетпеу қажеттігін айтты. Геосаяси шиеленістер, жаһандық экономикалық құлдырау және көлік бағыттарына байланысты тәуекелдер Орталық Азия мемлекеттеріне өзара қолдау көрсету қажеттігін күшейтіп отыр. Мұндай кеңестердің маңызы да осында: тек келісімдерге қол қою емес, ортақ стратегиялық бағдарды нақтылай түсу.
Екі ел басшыларының мәлімдемелері мен бүгінгі келіссөздер Қазақстан мен Өзбекстан серіктестігінің прагматикалық сипат алып келе жатқанын көрсетті. Бұл – тек саяси риторика емес, нақты экономикалық жобалармен, инфрақұрылымдық бастамалармен және ортақ қауіпсіздік мүдделерімен бекітілген жаңа деңгей. Аймақтағы интеграцияны күшейтуге арналған қадамдар жалғаса берсе, Орталық Азияның геоэкономикалық салмағы да арта түсуі ықтимал.
Бұл отырыс екі елдің стратегиялық серіктестігінің дамуы жүйелі әрі ұзақмерзімді бағытқа айналғанын тағы бір мәрте айқындап берді.
Сурет: Ақорда
