Жаңа оқу жылының басталуымен қатар, қазақстандықтардың өмірінде бірқатар маңызды өзгерістер күшіне енеді.

Оқушылар мектепке оралады

1 қыркүйек – дәстүрлі Білім күні. Биыл 8 мыңнан астам мектепте 4,1 миллионнан аса оқушы білім алады. Оның ішінде:

• 341 мың бала алғаш рет 1-сынып табалдырығын аттайды;

• 232 мың оқушы 11-сыныпқа өтеді.

Сабақтар 2 қыркүйектен басталады. Ал қоңырау рәсімінің уақыты мен форматын әр мектеп өз бетінше белгілейді.

Президент Жолдауы

8 қыркүйекте Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Парламенттің бірлескен отырысында халыққа биылғы Жолдауын жариялайды.

Мектептерде фастфуд сатылмайды

2025 жылдың 1 қыркүйегінен бастап мектептерде жаңа Тамақтану стандарты енгізіледі.

• Қант тұтыну 3,5 есе азаяды,

• Тұз мөлшері 2-5 есеге қысқарады,

• Көкөніс, жеміс пен сүт өнімдері көбейеді.

Тыйым салынған тағамдар: гамбургер, чебурек, шоколад батончиктері, тәтті газды сусындар.

Мобильді аударымдарға бақылау

Үш ай ішінде 1 млн теңгеден астам қаражат аударатындар салықтық тексеріске ілігуі мүмкін. Бұл – Салық кодексіне енгізілген жаңа түзету.

Жақын туыстар арасындағы аударымдар бұл ережеге кірмейді.

Стипендия өседі

2025 жылғы шәкіртақы көлемі:

• Бакалавриат: 52 372 теңге (бұрын – 47 135),

• Магистратура: 117 098 теңге (бұрын – 107 061),

• Докторантура: 262 500 теңге (бұрын – 240 000).

Болашақ педагогтердің шәкіртақысы 84 мың теңгеге дейін өсті.

Зейнетақы автоматты түрде тағайындалады

Енді зейнет жасына жеткен азаматтарға төлемдер өтінішсіз-ақ автоматты түрде тағайындалып, қайта есептеледі.

• Деректерді «Азаматтарға арналған үкімет» корпорациясы мен БЖЗҚ сәйкестендіреді.

• Кейбір кірістерден, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі жандардың табысынан жарна ұсталмайды.

• Қайтыс болған адамның шотындағы ең төменгі зейнетақыдан аз қалдық толықтай отбасы мүшелеріне беріледі.

Колледждерде тегін оқу

9-сынып түлектері сұранысқа ие жұмысшы мамандықтары бойынша колледждерде тегін оқи алады.

Бүгінде 772 колледжде 565 мың студент білім алуда. Мемлекет колледждерге шефтік ететін кәсіпорындар санын 4 мыңға дейін жеткізуді жоспарлап отыр.

«ЖК» тіркеу ережесі өзгереді

15 қыркүйектен бастап жеке тұлғалар мына жағдайда міндетті түрде жеке кәсіпкер болып тіркелуі тиіс:

• тұрақты түрде жалдамалы жұмысшы ұстаса;

• жылдық табысы 360 АЕК-тен (2025 жылы – 1 415 520 теңге) асса.

Бұл талап бұрынғыдай ең төменгі жалақыға емес, АЕК-ке байланысты есептеледі.

Егін жинау науқаны

Қазгидромет болжамы бойынша қыркүйекте ауа райы негізінен қолайлы болады.

• Батыста – аздаған жаңбыр,

• Солтүстікте – ай басында нөсер күтіледі, бірақ ортасына қарай күн ашылады,

• Орталықта – бірқалыпты ауа райы.

«ДосболLIKE» антибуллинг бағдарламасы

1 қыркүйектен бастап барлық мектеп пен колледжде буллингтің алдын алу мақсатында «ДосболLIKE» бағдарламасы енгізіледі.

Жоба пилоттық режимде сыналып, нәтижесінде оқушылар арасында сенімді қарым-қатынас орнатуға ықпал еткені дәлелденген.

«Адал азамат» бағдарламасы

Жаңа оқу жылында барлық мектептерде «Адал азамат» бағдарламасы жүзеге асырылады. Мақсат – адал, еңбекқор, елжанды ұрпақ тәрбиелеу.

Бағдарлама енді жеке меншік мектептер үшін де міндетті.

Қауіпсіздік сабақтары

Мектепке дейінгі ұйымдардан бастап колледждерге дейін жеке қауіпсіздік сабақтары қайта өткізіледі.

• Балабақшада – ойын алаңындағы қауіпсіздік, шұғыл қызмет нөмірлері;

• Бастауышта – бейтаныс адамдардан сақтану, судағы қауіпсіздік;

• Орта буында – буллинг, киберқауіпсіздік, интернет әуестіктері;

• Жоғары сыныптарда – қаржылық сауаттылық, еңбек қауіпсіздігі.

Сабақтар аптасына 10 минуттан, жылына үш рет қайталанады.

Жаңа еңбек тәртібі

1 қыркүйектен бастап шетелдік жұмыс күшін тартудың жаңа тәртібі күшіне енеді. Алдымен жұмыс берушілер қазақстандық мамандарды іздеуі тиіс. Егер 15 күнде кандидат табылмаса, шетелдік маманға рұқсат электронды түрде беріледі.

Қоғамдық жұмыстар – жаңа жаза түрі

2025 жылдың 1 қыркүйегінен бастап әкімшілік заңнамаға өзгеріс енгізіледі.

Міндетті қоғамдық жұмыстар мына құқық бұзушылықтар үшін қарастырылады:

• ұсақ бұзақылық;

• қоғамдық орындарды ластау;

• жалған қоңырау шалу;

• мас күйінде қоғамдық орында жүру;

• арнайы көліктерге жол бермеу.

Бұл шаралар қоғамдағы тәртіп пен қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.